Dormancy (dinlenme dönemi) nedir,dormancy hazırlıkları nasıl yapılmalıdır?Etobur Bitkilerde Dormancy (dinlenme,uyku,uyuşukluk)Etobur bitkilerin bir çoğu ılıman iklimlere (10-15 °C) özgüdür ve bazı türler bir dinlenme dönemi ne ihtiyaç duyarlar.Buna,yani dinlenerek geçirdikleri döneme
dormancy diyoruz.Bu, bitkilerin kışın sertliğine dayanmasını sağlayan doğal bir koruyucu mekanizmadır.
Drosera lar gibi bazı etobur bitkiler kış tomurcukları (rizom) oluşturur. Sinekkapan bitkisi ve sürahi bitkileri de (sarracenia gibi) kış yaprakları oluşturur. Dormancy, gecelerin serin olması ve gündüzlerin kısalması ile tetiklenir.
Dormancy ihtiyacı olan etobur bitkilerin dinlenmesine izin verilmezse enerjilerini tüketir ve ölürler.
Venüs bitkisi de dormancy de iken gelişimini yavaşlatır,durdurur.Kapan ve yapraklar küçülmeye boyları kısalmaya başlar.Adeta torf yüzeyine yapışık hale gelirler.Kararma ve çürümeler artar.Dormancy hakkında bilgisi olmayan bitki sahipleri bu durumda yersiz ,eyvah bitkimi kaybediyorum galiba endişesine kapılabilirler.
Dormancy başalngıcı
Bu dönemde beslenme ihtiyacı duymaz,beslenmeye çalışılmamalıdır.
Genç etobur bitkilerde (üç yaşından küçük) dormancy şart değilse de yetişkin etobur bitkilerde gereklidir. Dormancy ile dinlenmelerine izin verilmez ise yavaş yavaş küçülerek güç kaybedeceklerdir. Bu zayıf bırakılma ,bitki kayıpları ile sonuçlanır genellikle uzun vadede.
Tropikal etçil bitkilerde dormancy gerekmez.Drosera filiformis , D. intermedia ve D. rotundifolia gibi ılıman droseralar bir kış hibernakluası (rizom) oluşturur. Ortasında sıkıca kıvrılmış yaprakları olan gösterşsiz yuvarlak bir düğmeyi andırır. Bazıları diğerlerinden daha az tüylüdür, sanki sıkı kümelenmiş, küçük kıvrımlı bir eğrelti otu yaprağına benzer.
Venüs Sinekkapanlar, sonbahar aylarına yaklaştıkça,gittikçe küçülen kapanlar ve kısa yapraklar üretir. Eski tuzaklar ölür, siyaha döner ve dar, küçük kapan kümesinin etrafında eski ölü kapanlardan oluşan bir halka oluşturur. Aşırı soğukta, tüm kapanlar zemin seviyesine kadar yapışır.İlk kez bu bitkiyi yetiştirmek için alanlar ve dormancy hakkında bilgisi olmayanlar bitkinin ölmek üzere olduğunu zannederek paniklerler.
Sarracenia larda genellikle ibrik kısımları kesilmemiş ise iki yıl kadar üzerinde kalabilir bitkinin, ancak yaklaşan Kış dormancy i tetikler. İbriklerin üst kısımları solmaya, kuru ve kahverengileşmeye başlar. Bu kuruma, sonunda ölen ibriğin alt kısımlarına doğru ilerler. Bitki yazın yakaldığı avlardan gelen besinleri emmeye devam ettiğinden, tuzakların alt üçte birlik kısmı kış boyunca yeşil kalır.
Ülkemiz için dormancy kasım ayının ortalarından şubat ayının ortalarına kadar diye tanımlanabilir.DORMANC GİRİŞİ VE DORMANCY ÇIKIŞI (BİTİŞİ) NDA YAPILAMSI GEREKENLER Dormany Başlangıcı Dormancy etkileri görülen bitkilerde sulama seviyesini azaltmak gerekir.Bunu bir defada bıçak gibi kesmek yerine yavaş yavaş azaltarak yapmak daha doğru olur.
Bitkilerinizi dormancy de nerede yani nasıl bir ortamda barındıracaksanız buna karar vererek hazırlamanız gerekir.
Bu ortam bazı etobur bitki yetiştiricilerinde az ışık alan kapalı serin (ısı kaynağı olmayan) bir balkon olabildiği gibi bazı etobur bitki yetiştiricileri bitkileri saksılarından sökerek,kök kısımlarını temizleyip hatta mantara karşı ilaçlayıp buzdolabında dormancy i geçirmelerini tercih edebiliyorlar.
Ama şu bir gerçek ki dormancy nin olabilmesi için bitki serin ışık alabilen üstü kapalı bir yerde olmalı ve burada dinlenmesine izin verilmelidir.Torfun tamamen kurumasına izin verilmemelidir.(tuberius lar hariç) Dormancy Sonu (Bitişi) Her etobur bitki için genelleme yapmak doğru olmasa da,torf ve saksı değişikliği genellikle dormancy bitiminde (çıkışında) yapılmalıdır.Yeni bir vegetasyon dönemine girecek olan bitkilerimizin torf değişikliği yaparak gelişimlerini hızlandırabiliriz.İhtiyacı olan bitkilerin saksı değişimleri de torf değişimi ile birlikte yapılabilir.
Saksı ve torf değişimi sırasında Venüs,sarracenia gibi bitkiler eğer bölünmesi gerekiyorsa,kök ve soğan kısımları kontrol edilir,bölünerek ayrı saksılara ekilebilir.
Sarracenia larda dormancy girişinde genellikle ibrikler kesilir ve bitkinin dormancy çıkışına kadar bu şekilde kalması sağlanır.Böylelikle ibrik içerisinde yazdan kalma avlardan hala faydalanmaya çalışacak olan bitkinin, gereksiz güç kaybetmesinin önüne geçilir.
Saksı ve torf değişimi sırasında dikkat edilmesi gereken şeylerden birisi de,köklere yakın çürümüş ,kurumuş dal,yaprak kısımlarının soğandan temizlenerek dikimin yapılmasıdır.
Sarracenialarda bir kovaya saf su konularak eski saksıdan sökülen ve yeni saksıya dikilecek olan bitkinin kökleri kovaya daldırılarak temizlenmeli,kökler incelenmeli,varsa pamukçuk dediğimiz beyaz küfleme,mantar oluşumlarından soğan temizlenmeli,gerekiyorsa ilaçlanmalı ve o şekilde yeni yerine dikilmelidir.Bu işlemler yapılırken kökler hassas olduğundan dikkat edilmeli,asla köklerde budama yapılmamalıdır.
Venüslerde de buna benzer bir yol izlenebilir..Kök kısımları saf su dolu kaba kokularak incelenmeli,bölünmesi istenen soğancıklar oluşmuş ise bölünerek ayrı ekilmelidir.Soğan kısmına yapışmış kuru yaprak ve kapan artıkları sivri ve ince uçlu bir makas ile temizlenmelidir.
Rizom oluşturan drosera türlerinde saksı ve torf değişikliği yapılırken temizlik yapmaya gerek yoktur çoğu zaman, bitki eski saksısından sökülerek yeni hazırlanan yatağına dikilir.
Dormancy bitişi ve yaz gelişimi